સ્વસ્તિ શ્રી શુભ સ્થાન સોહામણું જ્યાંહે રાજે સદા રઘુનાથ;
કાગળ લખે કામની.
લખે લંકા થકી સીતા સુંદરી, હેતે વંદે જોડી હાથ.
પત્ર આવ્યો તમારો પ્રીતિભર્યો, વહાલા વાંચી થયો વિશરામ;
પણ જીવન તમથી જુદાં પડે, ઘણા દિવસ થયા ઘનશામ
માટે મળવાને મન અકળાય છે, ઘડીએક તે જુગ જેવી જાય;
મારાં નેણનાં નીરથી નાથજી, સૂતાં રજનીમાં સેજ ભીંજાય.
ઘેર ચાલો હવે તો ઘણી થઈ, નહીં તો જીવડો જાશે જરૂર;
દૈવે પાંખો આપી હોય પિંડમાં, ઊડી આવું દેશાવર દૂર.
વાહાલા નિત્ય નવી વારતા વાંચીએ, જેથી પામીએ પૂરો પ્રમોદ;
ચતુરાઈના રોજ હું ચાળવું, આવો વિદ્યાના કરીએ વિનોદ
તાંબા કૂંડી ઊંડી રૂડી ઓપતી, ભાવે ભરું માંહી નિર્મળાં નીર;
બેસો બાજોઠે ચડી મારા ચોકમાં, સ્વામી નવરાવું ચોળી શરીર.
કરું સરસ રસોઈ રૂડી રીતથી, પ્રીતે પીરશીને બેસું હું પાસ;
એવા દિવસ તે કેદી દેખાડશો, ક્યારે અંતરથી પૂરશો આશ.
સ્વામી તમ વિના પિયર તે સાસરું, સૂનો લાગે છે સઘળો સંસાર;
મારા માથાથી મોંઘા પ્રભુ તમે, મારા આતમના છો આધાર.
આવે પરવના દિન સુખ સર્વને, હું તો શોકે ઉદાસી સદાય;
ગાજે મેઘ ને દમકે જો દામની, આખી જામની જંપ ન થાય.
હું તો સૂની દેખું સુખ સેજડી, ખાલી મંદિર ખાવાને ધાય;
ભરી વસ્તી ઉજડ જેવી ભાસે છે, એક તમ વિના ત્રિભુવનરાય.
વાહાલા હું તમને કેમ વીસરી, કેમ વીસર્યું દાદાનું વતન;
પત્ર વાંચીને વેહેલા પધારજો, સ્વામી શરીરનાં કરજો જતન.
કોઈને દુખિયાં દેખીને દુઃખ પામતા, તેવી નાથ તમારી છે ટેવ;
આવે અવસરે કેમ કઠણ થયા, તમે દલપતરામના દેવ.
કાગળ લખે કામની.
– દલપતરામ
હવે –
મુંબઈ આવો
ત્યારે –
લેતા આવજો
મશરૂના કપડે વીંટીને –
કોયલનો અખબારી ટહુકો,
ભીની માટીની મૈથુની સુગંધ,
મોરની ગૌરવાન્વિત ચાલ
ભાંભરતી ગાયની પવિત્રતા,
બોઘરણે પડઘાતી દૂધ-ધારાનો
મંજૂલ ધ્વનિ,
ઘંટીમાં દળેલો પ્રભાતિયાનો રવ,
વલોણાના દહીંનો લયબદ્ધ વલોપાત –
કેટલું લખું?
ત્યાં સુધી –
ફ્લાવરવાઝનાં ફૂલોને
જોયા કરીશ
હું
અપ્રસન્ન ચિત્તે.
~ શિવ પંડ્યા
(બંને કવિતાઓ ‘બૃહત્ ગુજરાતી કાવ્ય સમૃદ્ધિ’ માંથી)
[download id=”361″][download id=”408″]